Pomoc psychologiczna rozumiana jest najczęściej jako tzw. poradnictwo psychologiczne. Adresowane jest ono do osób poszukujących doraźnego wsparcia w zmaganiu się z bieżącymi komplikacjami życiowymi, które utrudniają satysfakcjonujące funkcjonowanie. Poradnictwo psychologiczne jest „formą pomocy oferowaną osobom zdrowym psychicznie, doświadczającym problemów życiowych, trudności przystosowawczych i kryzysów rozwojowych” (Sęk H., Czabała J., 2001), czyli ludziom, którzy chwilowo nie radzą sobie z różnymi zadaniami wynikającymi z ich sytuacji, wieku czy roli społecznej. Ludziom doświadczającym dyskomfortu psychicznego, nie mogącym zaspokajać swoich potrzeb i oczekiwań, którzy utracili poczucie wpływu na swoje życie.
Rolą psychologa w tej formie pomocy jest akcentowanie mocnych stron pacjenta oraz ukierunkowanie na możliwości rozwiązania zgłaszanego problemu, a tym samym przywracanie jego wiary w skuteczność podejmowanych działań. Psycholog wspiera w zdrowym radzeniu sobie z sytuacją kryzysu psychologicznego, motywuje do podejmowania konstruktywnych i prozdrowotnych działań, wzmacniając tym samym proces realizowanych zmian.
Celem poradnictwa psychologicznego jest „uzdolnienie osoby potrzebującej pomocy do rozwiązania aktualnego problemu i ukierunkowania na rozwój osobisty” (Okła W., 2013). Wynika to z dominującej w obszarze pomocy psychologicznej koncepcji pozytywnego zdrowia psychicznego, a co za tym idzie koncentrowaniu się na atutach człowieka, posiadanych zasobach i umiejętności elastycznego powracania do równowagi psychicznej.
Wspólna praca z problemem zaczyna się od stworzenia warunków, które sprzyjają bezpiecznemu i swobodnemu wyrażeniu uczuć towarzyszących doświadczanym trudnościom i zredukowaniu napięcia emocjonalnego. Rozmowy koncentrują się wokół zidentyfikowania problemu i czynników go podtrzymujących, próby zrozumienia go, odnalezienia satysfakcjonującego rozwiązania, a przede wszystkim nabywania umiejętności skutecznego radzenia sobie z podobnymi trudnościami w przyszłości.
Konsultacje mają głównie charakter wspierający, informacyjny (psychoedukacyjny) i doradczy, a ich ilość jest ograniczona (od kilku do kilkunastu). Ważne jest, aby podejmowane działania były dostosowane do potrzeb i możliwości konkretnej osoby, a analizowane sposoby rozwiązania problemu realistyczne, konkretne i możliwe do zastosowania.
Poradnictwo psychologiczne / Pomoc psychologiczna jest wsparciem u przezwyciężaniu chwilowych trudności i wspomaganiem rozwoju, a nie trwałą zmianą zaburzonych właściwości osobowościowych.